امیرالمومنین علیه السلام بر طبق اسناد تاریخی و روایات محکم دارای چهره ای بسیار زیبا همانند یوسف پیامبر و پیکری چهارشانه و قوی و ساق دستهای عضلانی و باهیبت و باجذبه وقامتی موزون نه بلند و نه کوتاه که از حد متوسط بلندتر بودند و چهره مبارک ایشان گندمگون روشن با چشمان درشت و مشکی و پیشانی نورانی ایشان گشاده و بلند و محاسن ایشان پرپشت و از دلاوری و جنگاوری و شجاعت زبانزد عرب و در میدان نبرد به محض ورود ایشان؛ صفهای شیاطین از هم میپاشید و همه فرار میکردند.
مولایمان امیرالمومنین علیه السلام؛ پناه و یاور مظلومان و دردمندان و بازگیرنده حق ستمدیدگان و درآغوش گیرنده کودکان یتیم بودند؛ ایشان یتیمان را با دستان مبارک خویش طعام میدادند آنچنان که ابوطفیل کِنانی می گوید: امیرالمومنین علی علیه السلام را دیدم که یتیمان را میخواند و به ایشان عسل می خورانید تا جایی که یکی از اصحاب او گفت: دوست داشتم که من نیز یتیم می بودم! مناقب جلد 2ص89
❣پیامبر صلی الله علیه و آله درباره ایشان فرمودند: هر کس دوست دارد به هیبت اسرافیل...و چهره یوسف، مناجات موسی، صبر ایوب، زهد یحیی، پرهیز عیسی و خلق و خوی محمد بنگرد، باید به علی بنگرد که نود خصلت از خصلت های انبیاء در اوست و همه را خداوند در او جمع کرده و برای احدی غیر از او جمع نکرده است.
❣یکى از افراد در ضمن ملاقاتى که با پیامبر اکرم داشت، گفت: چگونه على علیه السلام می‌تواند «لواء الحمد» را به دوش بکشد؟ پیامبر در پاسخ فرمود: «چگونه علی تاب تحمل آن‌را نداشته باشد، حال آن‌که خصلت‌هاى چندى را در اختیار دارد: 1. شکیبائیش مانند شکیبائى من است. 2. چهره زیبایش مانند چهره زیباى یوسف علیه السلام است. 3. نیرویش مانند نیروى جبرئیل علیه السلام است»
❣همچنین از «ابن عباس» روایت شده است که؛ رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: «کسى که می‌خواهد به حلم حضرت ابراهیم و به حکم نوح و به زیبایى چهره یوسف پى ببرد، به على بن ابی‌طالب(علیه السلام) نظر نماید».
????الریاض النَضِرَة فى مناقب العَشرة، ج 3، ص 196
???? الجويني في فرائد السمطين-ج1-ص308
????مسند زيد بن علي 456
با این وجود دشمنان امیرالمومنین (علیه السلام) از هر روشی استفاده می کنند تا عقده ها و حسادت هایشان را بروز دهند از جمله میگویند که ایشان؛ انزع البطین یعنی موهای جلوی سرش ریخته و شکم بزرگ داشته است! در صورتیکه مطابق روایات زیر:"انزع "به معنای جدا شده از شرک و بطین هم به معنای صاحب علم بسیار، است????
❣پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمودند: یا على! خداوند تو و خانواده و شیعه ات را و دوستان شیعیانت و دوست دوست شیعه تو را بخشید، مژده باد كه تو انزع البطین هستى (انزع یعنى) از شرك جدا شده اى و پر از علم هستى (معنى بطین). الأمالي (للطوسي) ص293
و این روایت:
❣مردی نزد ابن عباس آمد و عرض کرد که :در مورد انزع البطین علی بن ابی طالب برایم توضیح دهید چون مردم در آن اختلاف کردند پس ابن عباس به او گفت: به خدا قسم در مورد مردی سوال کردی که هیچ کسی بعد از پیامبر افضل از آن نیست. او جانشنین پیامبر و پسرعمویش و برادر و وصیش و خلیفه اش بر امتش است و او انزع (جداشده) از شرک و بطین(سرشار) از علم است.... .????علل الشرایع ج1 ص159
????اولین کسی که شکل زشت جعل کرد برای امیرالمومنین سلام اللّه علیه چه کسی بود؟
ابن شهاب وصف سیمای زیبای مولا امیرالمؤمنین سلام اللّه علیه را نوشته بود و به دست ثبیت خادم داده بود، پس عمروعاص لعنت الله علیه کاغذ را گرفته و با دندان پاره کرد وسپس نوشت همانا ابوتراب دارای پوست تیره بود و شکم گنده با ساق های باریک و موهای جلو سرش ریخته!!!! بود و این کاغذ را به جاعلان بنی امیه سپرد و از آن وقت این صفات برای شکل ظاهری حضرت جعل شده و بین شیعیان و نواصب ملعون اختلاف شد!
مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب) 3/306
اما اگر حتی معنای کلمات را از لحاظ بار ظاهری نیز در نظر بگیریم در زبان عرب،اصلع و انزع به کسی میگویند که اطراف پیشانی اش مو نداشته باشد و پیشانی گشاده و زیبایی داشته باشد????
ابن منظور در ماده (نزع) می گوید :
نزع به معنای خالی بودن دو طرف پیشانی از مو است و یکی از صفات علی علیه السلام بطین الأنزع است و عرب خالی بودن دو طرف پیشانی را دوست مى دارد ، و چنین کسى را به فال نیک مى گیرند و غمم را یعنی کسی که پیشانی و پشت گردنش پر مو باشد ، مذمت می کنند و آن را ناخوش دارند و معتقدند کسی که این گونه است ، فردی پست و فرومایه است .
❣این روایت از ابن عباس را میاورد که میگوید :
شرصه ای ( خالی بودن دو طرف پیشانی از مو ) را به زیبایی شرصه علی (علیه السلام ) ندیدم ????
ابن منظور در ادامه می گوید :
شَرصه : به معنای جلحه می باشد و جلحه به معنای خالی بودن دو طرف پیشانی از مو می باشد .
همانطوری که ملاحظه نمودید حتی معنای ظاهری کلمات هم برای تمامی کسانی که عبارت ( انزع و یا اصلع ) را در صفات حضرت ذکر کردند ، هیچ کدام در مقام ذم حضرت امیر علیه السلام نیست بلکه تماما در مقام مدح ایشان است و علاوه بر این که ( انزع ) صفتی بوده که بسیار مورد علاقه عرب بوده است و عرب صفت اغم را که نقطه متضاد و مقابل انزع است؛ زشت می شمرده و ذم می دانسته، بنابراین نه تنها این صفت نعوذ بالله باعث نقیصه ای در شمایل ظاهری حضرت نمی شود بلکه خود مدح حضرت است????
????لسان العرب ج 8 ، ص 352
????تاج العروس من جواهر القاموس ج22
⚘????????و این هم آخرین روایت که مدحی است که از زبان دشمن مولا امیرالمومنین علیه السلام نقل شده است:
ابن اثیر جزری که از دشمنان مولا علی علیه السلام است حتی در کتاب «اسد الغابة فی معرفة الصحابة» از ابوهریره لعنت الله علیه چنین روایت کرده است: در یکى از روزها دیدم که حضرت على(علیه السلام) به ایراد خطبه پرداخته است، در آنهنگام چهره‌اش از همه مردم، زیباتر بود.????
